سوال )
آیا گمرک در مورد اجرای هدفمند کردن یارانه ها نقشی دارد و اگر این موضوع تحقیقی باشد ، لطفاً بنویسید چه مسائلی را می توان مطرح کرد ؟
پاسخ )
قانون هدفمند کردن یارانه ها که در تاریخ 15/10/1388 به تصویب مجلس شورای اسلامی و در تاریخ 23/10/1388 به تا یید شورای نگهبان رسیده است ، در شانزده ماده و شانزده تبصره ی خود به طور صریح و مستقیم به گمرک و نقش یا وظیفه گمرک در اجرای آن قانون اشاره ای نکرده است . در ماده یک ، دولت مکلف گردیده قیمت حامل های انرژی را به نحوی اصلاح کند که تا پایان برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمتر ار نود درصد قیمت تحویل روی کشتی ( فوب ) در خلیج فارس نباشد . ماده چهار قانون نیز دولت را مکلف نموده که به تدریج تا پایان برنامه پنجم ، نسبت به هدفمند کردن یارانه گندم ، برنج ، روغن ، شیر ، شکر ، خدمات پستی ، خدمات هواپیمایی و خدمات ریلی ( مسافری ) اقدام نماید . سپس در ماده هشت قانون یکی از مواردی که مقرر گردیده است تا از سی درصد وجوه خالص از اجرای قانون برای آن هزینه گردد ؛ حمایت از توسعه صادرات غیر نفتی است .
توسعه صادرات غیر نفتی ، مستلزم ترمیم ساختارهای تولیدی است بعلاوه سیاست قانونگذار این بوده که یارانه را باید به تولید کننده داد نه مصرف کننده . با اصلاح الگوی مصرف و افزایش تولید و افزایش صادرات ، انتظار این بوده که ارز قابل توجهی نصیب کشور شود و با سرمایه گذاری های جدید و اشتغال بیشتر تولیدات بیشتری به بازار جهانی عرضه گردد . گمرک جمهوری اسلامی ایران در راستای حمایت از تولید یک بسته حمایتی تهیه و ابلاغ کرده است .
تاثیرات اجرای قانون بر میزان صادرات و واردات نیز قاچاق کالا و اقداماتی که با محوریت گمرک در تسهیل و تسریع رویه های گمرکی و مبارزه با قاچاق انجام گرفته و تاثیر متقابل بر اجرای موفق قانون دارد و نیز قابل بررسی است .
به نظر موضوعاتی که می تواند در تحقیق گنجانده شود عبارتند از :
1 – کلیات
1-1 – تعریف یارانه
2-1- تاریخچه یارانه در جهان و ایران
3-1- یارانه در فضای غیر هدفمند و پیامدهای پرداخت یارانه به شکل قبلی
4-1- اهداف و آثار مثبت اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها
2 – گمرک و قانون هدفمند کردن یارانه ها
1-2- نقش و وظیفه مقرر برای گمرک در قانون
2-2- نقش و وظیفه مقرر برای گمرک در دولت
3-2- اقدامات گمرک در راستای اجرای قانون
4-2- تاثیراقدامات گمرک بر اقتصاد کشور در فضای هدفمند
3 – تاثیر آزاد سازی قیمت ها بر تجارت خارجی و قاچاق کالا
1-3- واردات
2-3- صادرات
3-3- ترانزیت
4-3- قاچاق کالا
4 – برنامه های گمرک پس از فاز دوم اجرای آن