خانم س - رحمانی

سوال ) 

آیا شروع به جرم قاچاق در قوانین موضوعه جرم شناخته شده است ؟    

پاسخ )   

بر اساس ماده 2 قانون مجازات مرتکبین قاچاق ( مصوب 1312 ) (( شروع به جرم قاچاق ، علاو ه بر ضبط مال و نصف جزای نقدی فوق موجب محکومیت به 2 ماه تا یک سال حبس جنحه ای خواهد بود . ))  

با این حال در قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرایی آن در یک مورد اقدام مرتکبین (( شروع به جرم قاچاق )) فرض شده و آن در صورتی است که راننده کامیون یا فرمانده کشتی یا خلبان ، با وسایط نقلیه حامل کالا در فرودگاه ، لنگرگاه ، یا راه غیر مجاز توقف نموده باشد.

برخی معتقدند؛ مستندا به رای وحدت رویه شماره 635-8/4/1378 که مقرر داشته :(( به صراحت ماده 41 قانون مجازات اسلامی ، شروع به جرم در صورتی جرم و قابل مجازات است که در قانون پیش بینی و به آن اشاره شده باشد ... )) برای موارد قاچاق گمرکی موضوع ماده 29 قانون امور گمرکی ( مصوب 1350 ) شروع به جرم قاچاق پیش بینی نشده است و اقدامات متهمین یا قاچاق گمرکی هست و یا قاچاق تلقی نمی شود و نمی توان اقداماتی را که منتهی به نتیجه مورد نظر مقنن نشده ، شروع به جرم دانست .

در مقابل قانونگذار در ماده 45 قانون مجازات مرتکبین قاچاق ، هر نوع اقدام برای خارج کردن کالاهای ممنوع الصدور از کشور را جرم تام قاچاق تلقی نموده است اگر چه از مقدمات بعیده برای نتیجه ( خارج کردن کالاهای ممنوع الصدور از کشور ) باشد .

سوال مطرح شده ، جای بررسی بسیار بیشتری دارد و در خصوص مورد از صاحبنظران حقوق گمرکی  نظرات مختلفی شنیده می شود . خلاصه اینکه ، شروع به جرم قاچاق ، در حقوق ایران ، جرم شناخته شده است لیکن با توجه به مقررات استنادی برای تلقی قاچاق ، موضوع جای بررسی دارد .